Κατάταξη ποιημάτων απ' το πιο παραδοσιακό στο πιο μοντέρνο

Θέμα εργασίας: Να μελετήσετε τα ποιήματα (Δ.Σολωμού, Κ.Παλαμά, Κ.Καρυωτάκη, Γ.Σεφέρη, Οδ.Ελύτη, Γ.Ρίτσου, Ν.Εγγονόπουλου, Μ.Σαχτούρη) και να τα κατατάξετε σε μια σειρά ανάλογα με το βαθμό του άλογου στοιχείου απ' το πιο παραδοσιακό στο πιο μοντέρνο.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ “ Ο Πειρασμός”

Το ποίημα αυτό είναι γραμμένο σύμφωνα με τις αρχές του κινήματος του ρομαντισμού, έχει ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο στίχο αλλά όχι ομοιοκαταληξία. Έχει ως θέμα την φύση και τον έρωτα, σαν συναίσθημα κυριαρχεί η φαντασία καθώς σιγά σιγά οδηγούμαστε στο υπερφυσικό και το μυστηριώδες. Επιπλέον, υπάρχουν πάρα πολλές εικόνες. Τέλος, το άλογο στοιχείο είναι περιορισμένο σ' αυτό το ποίημα.


ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ “Πατρίδες! αέρας, γη...”

Στο σονέτο αυτό υπάρχει πλήρης λογική αλληλουχία, η ομοιοκαταληξία είναι σταυρωτή στις δύο τετράστιχες στροφές και  στη συνέχεια στην κάθε τρίστιχη στροφή ομοιοκαταληκτούν οι στίχοι α-β και γ με γ της άλλης στροφής. Επιπλέον, ο Παλαμάς χρησιμοποιεί πολλές μεταφορές φορτίζοντας το ποίημα συγκινησιακά. Τελειώνοντας μπορούμε να πούμε ότι το ποίημα ανήκει στο παρνασσιστικό κίνημα.


ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ “ Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων”

Το ποίημα του Κ. Καρυωτάκη αποτελεί ποίημα του κινήματος του συμβολισμού. Βασικό στοιχείο του συμβολισμού είναι και η μουσικότητα η οποία σ' αυτό το ποίημα εξασφαλίζεται από την ομοιοκαταληξία (πλεκτή β-γ, β-γ), το δεκασύλλαβο και εντεκασύλλαβο ιαμβικό μέτρο καθώς και την εναλλαγή τονισμένων και άτονων συλλαβών. Επίσης, πετυχαίνεται μέσα από το ρεφρέν “...μπαλάντα στους ποιητές άδοξοι που ΄ναι”. Ολοκληρώνοντας, η λογική είναι εκείνη που φαίνεται περισσότερο στο ποίημα, παρά το άλογο στοιχείο.


ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ “Επί ασπαλάθων”

Ο Γ. Σεφέρης ήταν εισηγητής του μοντερνισμού στην Ελλάδα. Το ποίημα “Επί ασπαλάθων” ανήκει κι αυτό στην μοντερνιστική ποίηση, καθώς δεν υπάρχει ομοιομορφία στροφών και ομοιοκαταληξία, λογική ακολουθία και μέτρο. Επιπρόσθετα, είναι γεμάτο συνειρμούς όπως η ψυχική γαλήνη που έχει ο ποιητής, που δηλώνει την ικανοποίησή του για την τιμωρία του Αρδιαίου.


ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ “Η Μαρίνα των βράχων”

Ως εκπρόσωπος του κινήματος του υπερρεαλισμού ο Οδ. Ελύτης γράφει κι αυτό του το ποίημα με υπερρεαλιστικό τρόπο διότι διαβάζοντας την “Μαρίνα των βράχων” αντιλαμβανόμαστε ότι το άλογο στοιχείο (εσωτερικό στοιχείο του υπερρεαλισμού) κυριαρχεί. Έπειτα, το κείμενο ξεχειλίζει από φανταστικές, υπερρεαλιστικές εικόνες, υπάρχει ανομοιομορφία στροφών και ελεύθερος στίχος, καθώς επίσης δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία και μέτρο.


ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ “Ρωμιοσύνη”

Διαβάζοντας το ποίημα “Ρωμιοσύνη” του Γ. Ρίτσου συνειδητοποιούμε ότι έχουμε να κάνουμε με έναν ακόμα υπερρεαλιστή-αντιστασιακό ποιητή, καταλαβαίνουμε πως έχει αγωνιστικό περιεχόμενο και αναφέρεται στο ελληνικό τοπίο και στον άνθρωπο. Μέσα από τις υπερρεαλιστικές εικόνες και την δομή του ποιήματος (ανομοιομορφία στροφών, ανυπαρξία ομοιοκαταληξίας κ.ά.) παρατηρούμε πως δεν υπάρχει λογική αλληλουχία όπως και σε κάθε ποίημα του υπερρεαλισμού.


ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ “Ποίηση 1948”

Ένα ποίημα με αυτοαναφορικότητα (ποίημα για την ποίηση), γραμμένο από τον Ν. Εγγονόπουλο, υπερρεαλιστή ποιητή. Από την αρχή ως το τέλος φαίνεται πόσο πολύ είναι επηρεασμένο από το κίνημα του υπερρεαλισμού καθώς δεν αρχίζει με κεφαλαίο γράμμα, (δεν υπάρχει πουθενά σημείο στίξης) ελλειπτική διατύπωση, ένας στίχος = μια λέξη, καθώς και το ότι δεν υπάρχει μουσικότητα. Όμως, αν και τόσο υπερρεαλιστικό ποίημα έχει λογική αλληλουχία κι αυτό είναι αρκετά παράξενο.


 ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ “Αποκριά”

Ο Μ.Σαχτούρης μέσα από τις νεοϋπερρεαλιστικές εικόνες του ποιήματος προσπαθεί να μας μεταδώσει την σκληρότητα του εμφυλίου πολέμου. Αν και προσπαθεί να δημιουργήσει μια λογική αλληλουχία δεν τα καταφέρνει, αλλά δια μέσου των εικόνων πετυχαίνει το σημαντικότερο από όλα, την συναισθηματική ένταση του ποιητή να την μεταδώσει στους αναγνώστες του ποιήματός του.


Κατάταξη των ποιημάτων κατά σειρά ανάλογα με το βαθμό του άλογου στοιχείου:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ “ Ο Πειρασμός” (ρομαντισμός)
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ “Πατρίδες! Αέρας, γη...” (παρνασσισμός)
ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ “ Μπαλάντα στους άδοξους ποιητές των αιώνων” (συμβολισμός)
ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ “Ποίηση 1948” (υπερρεαλισμός)
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ “Επί ασπαλάθων” (μοντερνισμός)
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ “Ρωμιοσύνη” (υπερρεαλισμός)
ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ “Αποκριά” (υπερρεαλισμός)
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ “Η Μαρίνα των βράχων” (υπερρεαλισμός)

ΛΟΥΚΑΣ ΛΑΖΑΡΗΣ