ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ (4)

Ο παρνασσισμός ως λογοτεχνικό κίνημα εμφανίζεται στη Γαλλία γύρω στα μέσα του 19^ου αιώνα σαν αντίδραση στη χρεοκοπία του ρομαντισμού και επανέφερε στην τέχνη στοιχεία του κλασικισμού. Πήρε το όνομά του από μια ποιητική ανθολογία που εκδόθηκε στη Γαλλία με τίτλο «Σύγχρονος Παρνασσός».

Επηρεάστηκε από την αλματώδη ανάπτυξη των θετικών επιστημών που έλαβε χώρα στη Δυτική Ευρώπη κατά τον 19^ο αιώνα και πολύ περισσότερο από την καινούργια και αναπτυσσόμενη ταχύτατα επιστήμη της αρχαιολογίας. Άντλησε δε, τα περισσότερα θέματα του από τους αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΥ

  ♦      Απρόσωπη και αντικειμενική ποίηση.

         ♦      Πιστότητα με ακρίβεια στην περιγραφή και στη λεπτομέρεια. 

         ♦      Έχει ρυθμικούς, μετρικούς και στιχουργικούς κανόνες.

  ♦      Έχει ομοιοκαταληξία.

  ♦      Αντλεί θέματα από την ιστορία ή τη μυθολογία.

         ♦      Εμπνέεται από χαμένους πολιτισμούς της αρχαιότητας ιδίως τον ελληνικό και τον ινδικό. 

         ♦      Απουσία κάθε συναισθήματος, πάθους ή έντασης. 

         ♦      Κυρίως εκφράζει την ηρεμία, τη γαλήνη και την απάθεια.

  ♦      Σονέτο παρνασσιστικό κλασικής μορφής.

Ο Παρνασσισμός στην Ελλάδα αντιτάχθηκε στο στόμφο και τη ρητορεία του αθηναϊκού ρομαντισμού. Αρνήθηκε την καθαρεύουσα και στράφηκε κυρίως στη δημοτική. Λειτούργησε με μια μετριοπαθή δημιουργικότητα ανάμεσα στον άκρατο συναισθηματισμό της προηγούμενης περιόδου και τις επιρροές της απόλυτης απάθειας που πρέσβευε ο γαλλικός παρνασσισμός χωρίς να προκαλεί μεγάλη πνευματική ρήξη.

Τα θέματα αντλήθηκαν από την καθημερινή ζωή, τη φύση, τον ειδυλλιακό   επαρχιακό  χώρο, τους θρύλους και τις παραδόσεις του λαού. Από τις ποιητικές συλλογές: «Στίχοι» (Νίκος Κάμπας), «Ιστοί αράχνης» (Γεώργιος Δροσίνης), «Γέλωτες» (Δημήτριος Κόκκος) φαίνεται η πειθαρχεία του συναισθήματος, η αντικειμενικότητα, η ακρίβεια της περιγραφής και η τελειότητα της μορφής.

Χαρακτηριστικά παρνασσισμού	[Πατρίδες!αέρας,γή...	Καλλιπάτειρα
Α)πιστότητα με	- Στοιχεία αχάλαστα,	- Με τις άλλες γυναίκες
ακριβής περιγραφές	και αρχή και τέλος	δεν ειμ' όμοια στον
και επιμονή στην	των πλασμάτων..	αιώνα το σοι μου θα
αναζήτηση των	- Το χωματόπλαστο	φαντάζει.
κατάλληλων λέξεων,	κορμί χώμα και κείνο	- Γυναίκες διώχνει μια
ειδικά των επιθέτων.	αέρας, γη, νερό,	συνήθεια αρχαία
	φωτιά θα ξαναγίνω.	εδώθε.
Β)Αντλούν τα	- Πατρίδες!, αέρας, γη,	- Καλλιπάτειρα η
θέματα τους από τον	νερό, φωτία η θεωρία	γυναίκα που μπήκε
αρχαίο ελληνικό	του Εμπεδοκλή.	στο στίβο των
πολιτισμό.  Γ)Πειθαρχία στους μετρικούς    κανόνες. Δ)Πιστότητα εκφραστικών  μέσων. Ε)Σονέτο παρνασσιστικό  κλασικής μορφής	-Ομοιοκαταληξία σταυρωτή και ιαμβικός 13σύλλαβος  Π.χ στίχος 1	Ολυμπιακών αγώνων.  -Ομοιοκαταληξία σταυρωτή με 13σύλλαβο ιαμβικό. Π.χ 2η στροφή

Η αρχαία φιλοσοφική θεωρία που εκφράζεται στο σονέτο είναι η θεωρία του Εμπεδοκλή για την ερμηνεία του φυσικού κόσμου. Κατά τον Εμπεδοκλή αρχές του φυσικού κόσμου είναι τέσσερα αιώνια στοιχεία νερό, αέρας, γη, φωτιά. Με αυτά τα στοιχεία συντίθεται και αποσυντίθεται το σύμπαν. Επομένως, αυτό που λέμε γένεση και φθορά είναι αντίστοιχα η ένωση και η διάλυση των τεσσάρων στοιχείων.Η ύπαρξη της κοσμογενικής θεωρίας δικαιολογεί την ένταξη του ποιήματος στο ρεύμα του παρνασσισμού διότι εμπνέεται από τον ελληνικό πολιτισμό και ιδιαίτερα από τη θεωρία αυτή. Κατά τον ποιητή μετά το θάνατο όλα τα στοιχεία θα ξαναενωθούν, ο κύκλος θα κλείσει και ο ποιητής θα ξαναγεννηθεί με το έργο του. Η ποίηση είναι άφθαρτη και αθάνατη. Από την επανασύνθεση αναγεννιέται ξανά. Μέσα από την δημιουργική της δύναμη και τη διαδοχική της αξία θα λυτρώσει και τον ποιητή.

Κατηφόρη Ειρήνη - Κακαβούλη Αναστασία