ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ

Η ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗΚΕ Ο ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ

          Ο παρνασσισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που εμφανίστηκε στη Γαλλία γύρω στα  μέσα του 19^ου αιώνα. Ως λογοτεχνικό ρεύμα, ο παρνασσισμός αποτέλεσε μία αντίδραση στο κίνημα του ρομαντισμού και επανέφερε στην τέχνη στοιχεία του κλασικισμού, ενώ επηρεάστηκε  σημαντικά και από το έργο του Θεόφιλου Γκοτιέ (Η τέχνη για την τέχνη). Ακόμη, μπορούμε να πούμε ότι, ο παρνασσισμός συνιστά ένα είδος νέο-κλασικισμού που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη εποχή του, αλλά χωρίς μεγάλη διάρκεια.

Τα χαρακτηριστικά του παρνασσισμού είναι τα εξής:

·         Η ρεαλιστική αναπαράσταση

·         Η απάθεια

·         Η στατικότητα

·         Η πιστότητα

·         Οι ακριβείς περιγραφές

·         Η επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων, ειδικά των επιθέτων

·         Απόλυτη τελειότητα

·         Απόλυτη πειθαρχία

·         Άντληση θεμάτων από την αρχαιότητα

·         Απουσία υπερβολής συναισθημάτων.

Ο ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο παρνασσισμός είναι ένα λογοτεχνικό κίνημα που εμφανίζεται στη Γαλλία, στα μέσα του 19^ου αιώνα ως μία αντίδραση προς το ρομαντισμό και επανέφερε στην τέχνη στοιχεία του κλασικισμού. Έχει ως πυρήνα την πειθαρχία του συναισθήματος, την αντικειμενικότητα, την ακρίβεια της περιγραφής και την τελειότητα της μορφής. Γίνεται πιο αισθητός στην χώρα που πρωτοεμφανίστηκε.

Από την άλλη, ο νεοελληνικός παρνασσισμός δε διαθέτει στοιχεία που αποσκοπούν στην επίτευξη υπερβολικής απάθειας, όπως ακριβώς συνέβαινε στο εξωτερικό. Επιπρόσθετα, παρατηρείται μια στροφή προς τη φύση και τον ειδυλλιακό επαρχιακό χώρο, τους θρύλους και τις παραδόσεις του λαού. Επιπλέον στην Ελλάδα συναντάται ως μια ισορρόπηση ανάμεσα στον ξέφρενο συναισθηματισμό που πρέσβευε ο ρομαντισμός, και τις επιρροές της απόλυτης συναισθηματικής απάθειας που πρέσβευε το κίνημα του παρνασσισμού στην Γαλλία.

Επομένως, το κίνημα του παρνασσισμού στην Ελλάδα δεν υιοθετεί δουλικά κάθε χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου κινήματος αλλά λειτουργεί προσπαθώντας να εξισορροπήσει την τόσο έντονη διαφορά ανάμεσα στο ρομαντισμό και τον παρνασσισμό, αντλώντας τα καλύτερα χαρακτηριστικά κι από τις δύο περιόδους.

‘’ΚΑΛΛΙΠΑΤΕΙΡΑ’’ ΚΑΙ  ‘’ΠΑΤΡΙΔΕΣ’’

          Το ποίημα ‘’Καλλιπάτειρα’’ του Μαβίλη εντάσσεται στο κίνημα του παρνασσισμού αφού αντλεί το θέμα του από την αρχαιότητα καθώς αναφέρεται στην προσπάθεια της Καλλιπάτειρας να πείσει τους Ελλανοδίκες να της επιτρέψουν να παρακολουθήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Υπάρχει ρεαλιστική αναπαράσταση των γεγονότων, πιστότητα και συναισθηματική απάθεια. Η γλώσσα είναι ώριμη και καλλιεργημένη με επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων. Ακόμη, υπάρχει τελειότητα μορφής αφού αποτελεί σονέτο και υπάρχει σταυρωτή ομοιοκαταληξία (Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες… Ολυμπιονίκες). Τέλος, οι περιγραφές είναι ακριβείς και υπάρχει απόλυτη πειθαρχία.

Το ποίημα του Κ. Παλαμά ‘’Πατρίδες’’ εντάσσεται στο κίνημα του παρνασσισμού καθώς αντλεί το θέμα του από την αρχαιότητα αφού χρησιμοποιείται η αρχαία φιλοσοφική θεωρία του Εμπεδοκλή, σύμφωνα με την οποία η γένεση και η φθορά είναι αποτέλεσμα της ένωσης και της διάλυσης τεσσάρων στοιχείων της φύσης, της γης, του νερού, της φωτιάς και του αέρα. Ακόμη, υπάρχει ομοιοκαταληξία (Το χωματόπλαστο κορμί χώμα κι εκείνο… φωτιά θα ξαναγίνω),πιστότητα και ρεαλιστική αναπαράσταση. Επιπλέον είναι διάχυτη η απάθεια και η απουσία της υπερβολής συναισθημάτων. Υπάρχει επιμονή στην αναζήτηση των κατάλληλων λέξεων (πρώτη, στερνή) καθώς και απόλυτη πειθαρχία. Ο Παλαμάς ενδιαφέρεται για τη μορφή. Το ποίημα έχει φόρμα σονέτου. Τέλος, η τελειότητα της μορφής ισορροπεί μα τη στοχαστική και λυρική διάθεση του ποιήματος.

 

Αραβανή Αναστασία

Τζεζάι Γιαννούλα